Kiedy wchodzimy do sklepu z przyborami i materiałami dla plastyków, przytłacza nas oferowana liczba przedmiotów i mamy trudności z dokonaniem wyboru. Każdy artykuł ma swoje cechy charakterystyczne i dopiero po wypróbowaniu osobiście różnych narzędzi możemy się przekonać jakie efekty pozwalają uzyskać.

Autor: Sławomir Łukasik

Ołówek grafitowy daje najwięcej możliwości rysowniczych. Ołówki grafitowe dzielą się na miękkie, średnie i twarde. Oznaczone są symbolami od 10H (bardzo twarde) do 10B (bardzo miękkie) a między nimi znajduje się HB. Jest też ołówek F, bardzo podobny do HB, ale ślad jaki zostawia ma nieco inny odcień szarości. Ołówki serii H dają cienką, twardo zarysowaną szarą kreskę. Linia nakreślona ołówkiem serii B jest ciemna i szeroka. Ołówków H należy używać do kresek, ołówków B do plam czerni.

fot.1 Ołówek grafitowy

Ołówki kredkowe mają wiele różnych odcieni, lecz nie mają tylu stopni twardości jak ołówki grafitowe. Ołówków kredkowych używa się na tej samej zasadzie co grafitowych a kolory bywają najróżniejsze, od jasnych barw podstawowych do miękkich odcieni szarości.

fot.2 Ołówki kredkowe

Ołówki akwarelowe jeszcze bardziej poszerzają zakres możliwości artysty. Można nimi nie tylko kreślić takie same cienkie linie jak ołówkami grafitowymi i kolorowymi, ale łączyć kolory razem - mieszając je pędzelkiem zmoczonym w czystej wodzie. Ciekawy efekt można uzyskać rysując kredkami akwarelowymi na wilgotnym papierze

fot.3 Ołówki akwarelowe

Ołówki Conté dostępne są w formie ołówków i w formie sztyftów. Ołówki te dają wiele możliwości. Kreski nimi robione bywają ciemniejsze lub jaśniejsze, w zależności od nacisku. Ołówki i kredki Conte produkowane są w szerokiej gamie barwnej.

fot.4 Ołówki Conté

Pastele olejne dają kreskę miękką i łagodną, bardzo podobną do kredy piszącej, a mają tę dodatkową zaletę, że występują w znacznie szerszej gamie kolorystycznej.

fot.5 Pastele olejne

Pastele suche dają więcej możliwości rysowniczych, gdyż to narzędzie pozwala na dowolne mieszanie kolorów, które i tak zostają cały czas w mocnym nasyceniu. Suche pastele swobodnie rozprowadza się po powierzchni kartonu, bez użycia specjalnego narzędzia, na przykład za pomocą palca lub chusteczki higienicznej.

fot.6 Pastele suche

Spróbujcie wyrobić sobie nawyk używania kilku narzędzi - stosując np. ołówek grafitowy, ołówek akwarelowy i pastele. A oto efekt

fot.7 Rysunek samochodu

Pędzel składa się z pęku starannie dobranego włosia lub szczeciny, ujętego w metalową skuwkę, oraz z drewnianego trzonka. Najczęściej do rysunków używa się giętkich i elastycznych pędzli do farb wodnych, wyrabianych z miękkiego włosia.

Pędzle okrągłe nazwane tak ze względu na okrągłe skuwki, których włosie zwęża się i ma kształt ostro zakończonego stożka. Nadają się do każdego rodzaju prac. Boczną stroną włosia można pokrywać dość znaczne powierzchnie, a ostrym czubkiem uzyskiwać cienkie kreski.

Pędzle płaskie posiadają płaskie skuwki i spłaszczone pęki włosia. Duże pędzle idealnie nadają się do pokrywania większych powierzchni oraz do malowania ostrych linii i krawędzi. Pędzle mniejsze pozostawiają ostro zarysowane, grube linie.

Obecnie pióra i piórka z wymiennymi stalówkami mają najróżniejsze kształty i rozmiary. Pióra wieczne kosztują drożej, ale tusz przepływa w nich lepiej, a rysowanie sprawia dużo więcej przyjemności. Rapidografy - używane do szkiców i rysunków architektonicznych - dają kreskę o stałej grubości. Nie da się nimi rysować szybko, gdyż tusz spływa wolno, a końcówka jest bardzo delikatna. Rysować można również najzwyklejszym długopisem lub flamastrem. Najlepiej samemu wypróbować wszystkie te narzędzia i przekonać się, jakiego typu kreskę pozostawia na papierze każde z nich.

Farbę stosuje się do podkreślenia rysunku właściwego, do lawowania rysunków wykonanych ołówkiem lub piórkiem albo do kładzenia plam barwnych uzupełniających pracę. Głównymi cechami akwareli są transparentność, czyli przezroczystość i płynność. Ponieważ akwarela nie jest farbą kryjącą, obraz buduje się od barw jasnych do ciemnych. Akwarelę nakłada się suchym pędzlem, uzyskując niejednolitą powierzchnię, lub rozcieńczoną wodą, w wyniku czego powstają rozmyte plamy.

Farby olejne schną bardzo wolno; są to farby kryjące. Aby uzyskać cieńszą warstwę, rozrzedza się je olejem lnianym lub terpentyną (tylko terpentyną, jeżeli malujemy na papierze).
Farby akrylowe mają niektóre cechy akwareli i farb olejnych. Są to farby kryjące, które można rozcieńczać wodą i stosować do lawowania.

Tusze idealne są do kreślenia wyraźnych linii i skomplikowanych detali. Tusze stosuje się albo nie rozcieńczone, albo rozcieńczone wodą destylowaną lub przefiltrowaną wodą z kranu, co pozwala na zróżnicowanie odcieni tego samego tuszu. Mocno rozcieńczonym tuszem można zmieniać kolor tła wybranych fragmentów powierzchni lub nawet całej kartki papieru. Wyschnięty, wodoodporny tusz, w przeciwieństwie do akwareli, nie rozmaże się podczas lawowania czy też podczas dodawania innego koloru. Przy uzupełnianiu rysunku, czyli przy nakładaniu kolejnych warstw lub dodawaniu farby, nie zniszczy się tego, co powstało na początku. Tusz nakłada się na rysunek szmatką, pędzelkiem, stalówką lub piórem wiecznym.

Powierzchnia, na której artysta tworzy obraz, nazywana jest podłożem. Dla rysunku podłożem najczęściej jest papier. Niektóre rodzaje papieru lepiej nadają się do określonej techniki plastycznej niż inne. Do swobodnych, pobieżnych szkiców ołówkiem najlepszy jest szorstki papier, natomiast delikatne, starannie dopracowane dzieła wymagają gładkiego papieru. Do rysowania ołówkiem, ołówkiem Conté, węglem czy kredką najlepiej używać zwykłego papieru do szkiców, niezbyt szorstkiego i nie za gładkiego; takiego, na którym dobrze odznaczą się ślady narzędzia. Rysunki piórkiem, pędzlem i lawowanie wychodzą lepiej na papierze akwarelowym.

Udostępnij ten artykuł:     Facebook, Twitter, Blip